No student devices needed. Know more
72 questions
Ca, Sr, Ba.
сілтілік жер металл
сілтілк металл
галогендер
Магний, кальций, стронций, барийді алған ғалым:
Г.Дэви (1808 ж).
Аррениус
Менделеев
Бериллийді алған ғалым:
Г.Дэви (1808 ж).
Ф.Велер (1828 ж).
П.Кюри, М.Кюри (1910 ж).
Радийді алған ғалымдар:
П.Кюри, М.Кюри (1910 ж).
Ф.Велер (1828 ж).
Г.Дэви (1808 ж).
ІІА топша металдарының қосылыстардағы тотығу дəрежесі:
+2
-2
+1
екідайлы (амфотерлі), ғылыми пікірталас элементі.
Бериллийге тəн
кальцийге тән
натрийге тән
радиоактивті, сирек кездеседі.
Бериллийге тəн:
Радийге тəн:
ІІА топшада жоғарыдан төмен қарай металдық қасиет:
кемиді
артады
өзгермиді
ІІА топшада жоғарыдан төмен қарай атом радиусы:
артады
кемиді
өзгермиді
Ве мен Mg кристалдық торы:
гексагональді.
бүйірлі орталықтанған.
көлемді орталықтанған.
Са мен Sr кристалдық торы:
гексагональді.
бүйірлі орталықтанған.
көлемді орталықтанған.
Ва кристалдық торы:
гексагональді.
бүйірлі орталықтанған.
көлемді орталықтанған.
Ве(ОН)2=>Мg(OH)2=>Ca(OH)2=>Sr(OH)2=>Ba(OH)2 қатарында артады:
негіздік қасиеті, ерігіштігі.
қышқылдық қасиеті, ерігіштігі.
екідайлы қасиеті, ерігіштігі.
Қыздырғанда сумен əрекеттесетін ІІА топша мелдардары:
Ве, Мg.
Са, Sr, Ba.
Са, Мg
Бөлме температурасында сумен əрекеттесетін ІІА топша мелдардары:
Са, Sr, Ba.
Ве, Мg.
Кальцийдің энергетикалық деңгейінде электрондардың орналасу реті:
2,8,8,2.
2,8,2.
2,8,8,1
Кальцийдің электрондық формуласы:
1s22s22p63s23p64s2.
1s22s22p63s23p44s2.
1s22s22p63s23p64s1.
Табиғатта таралуы бойынша бесінші орын алады:
кальций.
калий
натрий
сүйекте, тіс эмалінде, қанда.
Кальций организмде кездеседі
Магний организмде кездеседі
натрий
организмде кездеседі
кальцит, бор, мəрмəр, əктас, ізбестас, ұлутас.
СаСО3
CaSO4*2H2O
Ca3(PO4)2
Ca3(PO4)2
фосфорит, апатит
ғаныш, гипс
флюорит, балқытқыш шпат
Табиғатта таралуы бойынша сегізінші орын алады:
магний
кальций
натрий
флюорит, балқытқыш шпат.
СаF2
Ca3(PO4)2
CaSO4*2H2O:
МgCO3:
доламит.
магнезит.
карналлит.
МgCO3*CaCO3:
доламит
магнезит.
карналлит.
KCl*MgCl2*6H2O:
доламит.
карналлит.
магнезит.
Mg2SiO4:
асбест.
оливин
доламит.
3MgO*2H2O*2SiO2:
асбест.
карналлит.
доламит.
Жасыл өсімдіктердің хлорофилінде болады:
магний
бериллий
натрий
организмге қандай элемент жетіспегенде жүрек бұлшықеттерінің жұмысы бұзылады.
Мg жетіспесе
Са жетіспесе
Ве жетіспесе
күмістей ақ түсті, жеңіл, тығыздығы 1,55г/см3, қатты, 8400С балқиды, керосинде сақтайды.
Кальцийге тəн:
Бериллийге тəн:
Магниймен тəн:
Са + Н2 = СаН2
кальций гидриді
кальций гидроксиді
кальций нитриді
жарық шығаратын зымырандарда,фотографияда жарқыл бергіш ретінде, жемірілуге қарсы сүйеніш (протектор) ретінде, шойынның беріктігін, иілгіштігін арттыруға.
Магний
кальций
бериллий
Магнийдің сумен əрекеттесу реакциясы:
Mg + H2O = MgО + Н2 (3800С).
Mg + 2H2O = Mg(ОН)2 + Н2 (3800С).
Магниймен əрекеттеспейтін қышқылдар:
НF (балқытқыш қышқыл), Н3РО4.
НІ (балқытқыш қышқыл), НРО3.
Мg енжарланады
конц. Н2SO4.
сұйт. Н2SO4.
конц. Н2SO3.
Кальций мен магнийді қолданып алынатын металдар:
Ti, Zr, Ве, V, U.
Na, AI, Zn, Mg
Магний мен титан тетрахлоридінің əрекеттесу реакциясы
TiCl4 + 2Mg = Ti + 2MgCl2.
TiCl + 2Mg = Ti + 2MgCl2.
TiCl3 + 2Mg = Ti + 2MgCl2.
Жалынды қызыл кірпіш түске бояйды:
Са.
Nа.
Mg.
Магний ионына сапалық реактив:
сілті
оксид
қышқыл
Mg(OH)2↓
ақ тұнба
көк тұнба
жасыл тұнба
Өнеркəсіпте кальций алу реакциясы:
СаСl2 (балқыма) = Ca + Cl2↑.
СаСО3 = СаО + СО2 (10000С).
Са(ОН)2 + СО2 = СаСО3↓ + Н2О.
сөндірілмеген əк.
СаСО3
СаО
Са(ОН)2
Кальций оксидін алу реакциясы:
СаСО3 = СаО + СО2 (10000С).
СаО + Н2О = Са(ОН)2.
Са(ОН)2 + СО2 = СаСО3↓ + Н2О.
Құрылыста қолданылатын негіз:
СаО:
Са(ОН)2.
СаСО3
Са(ОН)2:
əк сүті, ізбес суы.
сөндірілген əк, əк суы,
кальций гидроксиді
сөндірілмеген әк
Əк суы мен көмірқышқыл газының əрекеттесу реакциясы:
Са(ОН)2 + Н2SO4 = CaSO4 + 2H2O.
Са(ОН)2 + СО2 = СаСО3↓ + Н2О.
СаСО3 + Н2О + СО2 = Са(НСО3)2.
Кальций гидроксиді мен күкірт қышқылының əрекеттесу реакциясы:
Са(ОН)2 + Н2SO4 = CaSO4 + 2H2O.
СаСО3 + Н2О + СО2 = Са(НСО3)2.
1. Са(ОН)2 + СО2 = СаСО3↓ + Н2О.
Кальций карбонатының сулы ерітіндісінен артық мөлшерде көмірқышқыл газын өткізгенде жүретін рекция:
СаСО3 + Н2О + СО2 = Са(НСО3)2.
1. Са(ОН)2 + СО2 = СаСО3↓ + Н2О.
Са(ОН)2 + Н2SO4 = CaSO4 + 2H2O.
Кальций карбонатының сулы ерітіндісінен артық мөлшерде көмірқышқыл газын өткізгенде жүретін рекция
СаСО3 + Н2О + СО2 = Са(НСО3)2.
Са(ОН)2 + Н2SO4 = CaSO4 + 2H2O.
СаSO4*2H2O = СаSO4*0,5H2O + 1,5Н2О.
СаSO4*0,5H2O:
алебастр.
ғаныш, гипс.
фосфорит, апатит.
Ғаныштан алебастр алу реакциясы
СаSO4*2H2O = СаSO4*0,5H2O + 1,5Н2О.
СаСО3 + Н2О + СО2 = Са(НСО3)2.
Са(НСО3)2 = СаСО3 + Н2О + СО2↑.
құрылыста, медицинада, əшекейлік бедер, мүсіндер жасауға.
Ғаныш қолданылады:
алебрастр қолданылады
Цементтің құрамы:
кальций силикаты + кальций алюминаты.
кальций карбонаты+ кальций алюминаты.
кальций силикаты + кальций цинканты.
МgO:
магнезия.
гипс
магнат
Гимнастикада снарядтан ұшып кетпес үшін спортшының алақанына жағылатын ұнтақ:
магнезия.
алебастр
гипс
ащы тұз, ағылшын тұзы.
MgSO4*7H2O:
СаSO4*7H2O:
СgSO4*7H2O:
1. жылуды оқшаулауға, жанбайтын маталар алуға (өрт сөндіруші, металлург, десантшы киімі), білте дайындауға.
Асбест қолданылады
магнезия қолданылады
Кальций гидрокарбонатының ыдырау реакциясы:
Са(НСО3)2 = СаСО3 + Н2О + СО2↑.
СаSO4*2H2O = СаSO4*0,5H2O + 1,5Н2О.
СаСО3 + Н2О + СО2 = Са(НСО3)2.
Құрамында Са мен Mg еритін тұздары бар су:
кермек су.
қатты су
мұздай су
тағамнашар піседі, сабын нашар көпіреді, қақ түзеді.
Кермек суға тəн:
Қатқан суға тəн:
Мұздай суға тән
Кермектікті тудыратын иондар:
Са2+; Мg2+.
Ве2+; Мg2+.
Кермектіктің түрі:
уақытша (карбонаттық),
тұрақты (карбонатсыз).
өзгеріссіз
Уақытша кермектікті тудырады:
Са(НСО3)2,
Мg(HCO3)2.
СаСО3
Уақытша кермектікті жоюға болатын əдіс:
қайнату.
тұрақты
уақытша
1. Қайнату арқылы жойылмайтын кермектік:
тұрақты.
уақытша
Карбонаттық кермектікті жоюға қажет зиянсыз зат:
лимон қышқылы.
сірке қышқылы.
Кермектіктіжоюға қажет заттар:
əк суы, сода, натрий ортофосфаты.
лимон қосу, қайнату
1. Уақытша кермектікті жою реакциялары:
Са(НСО3)2 = СаСО3↓+ СО2↑ + Н2О (қайнату);
Mg(НСО3)2 = MgСО3↓ + СО2↑ + Н2О (қайнату);
Са(НСО3)2 + Са(ОН)2 = 2СаСО3↓ + 2Н2О (əк суын қосу);
Мg(НСО3)2 + Na2CO3 = MgCO3↓ + 2NaHCO3 (сода қосу);
3Ca(HCO3)2+2Na3PO4=Ca3(PO4)2+6NaHCO3 (натрий ортофосфатын қосу).
Тұрақты кермектікті тудырады:
MgSO4, MgCl2, CaCl2, Mg(NO3)2, Ca(NO3)2.
Na2SO4, MgCl2, CaCl2, Mg(NO3)2, Ca(NO3)2.
ZnSO4, MgCl2, CaCl2, Mg(NO3)2, Ca(NO3)2.
1. Тұрақты кермектікті жою реакциясы:
3MgSO4+2Na3PO4=Mg3(PO4)2+3Na2SO4 (натрий ортофосфатын қосу).
Са(НСО3)2 = СаСО3↓+ СО2↑ + Н2О (қайнату);
Ионалмастырғыш сүзгіде болады:
Na+, K+.
Li+