มีเพราะสินสมุทรซึ่งเป็นเชื้อสายของนางผีเสื้ออยู่ด้วย

พระเงือกมีคาถาอาคม สามารถป้องกันภูตผีได้

เพราะพระอภัยมณีมีบุญญาธิการสูง

พระอภัยมณีคอยเป่าปี่ เพื่อปัดเป่าอันตรายจากปลาร้าย และภูตผี ปีศาจในทะเล

๗ ปี

๘ ปี

๑๐ ปี

๑๒ ปี

นางฝันร้าย

ประตูถ้ำเปิดทิ้งไว้

ปีพระอภัยมณีหายไป

ไม่พบพระอภัยมณีและสินสมุทร

เกียจคร้าน

กล้าหาญ

เสียสละ

เห็นแก่ตัว

การให้อภัย

การรู้จักควบคุมอารมณ์

การมีความซื่อสัตย์สุจริต

การวางแผนด้วยความรอบคอบ

มังกรเกี่ยวเลี้ยวลอดกอดมังกร

ประชุมซ่อนแฝงชลขึ้นวนเวียน

ฝูงม้าน้ำทำท่าเหมือนม้าเผ่น

ขึ้นลอยเล่นเลี้ยวลัดฉวัดเฉวียน

ตะเพียนทองท่องน้ำนำตะเพียน

ดาษเดียรดูเพลินจนเกินมา

เห็นละเมาะเกาะเขาเขียวชอุ่ม

โขดตะคุ่มเคียงเคียงเรียงรุกขา

แล้วว่าแก่สินสมุทรสุดที่รัก

แม้นางยักษ์จะมารับจงกลับหลัง

พระโยคีชี้หน้าว่าอุเหม่

ยังโว้เว้วุ่นวายอีตายโหง

เที่ยวดำด้นค้นหามัจฉาใหญ่

พอจับได้ปลาอินทรีขึ้นขี่หลัง

ฉวยไม้เท้าก้าวย่างจากบัลลังก์

แขกฝรั่งพรั่งพร้อมล้อมลีลา

พระอภัยมณีเป่าปี่ให้นางผีเสื้ออกแตกตาย

พระโยคีเสกทรายฆ่านางผีเสื้อ จนตาย

นางเงือกคลอดลูกชื่อสุดสาคร

นางผีเสื้อหลบไปแอบ แล้ววนเวียนอยู่รอบเกาะ

บุคคลที่มีผลงานดีเด่นของโลกด้านวรรณกรรม

บุคคลที่มีผลงานดีเด่นของโลกด้านวัฒนธรรม

บุคคลที่มีผลงานดีเด่นของโลกด้านการศึกษา

บุคคลที่มีผลงานดีเด่นของโลกสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์

อิเหนา

นิราศภูเขาทอง

ขุนช้างขุนเเผน ตอนกำเนิดพลายงาม

โคบุตร

นางผีเสื้อถูกฤๅษีฆ่าตาย

พระอภัยมณีเป่าปี่เพลงการเวกจนนางผีเสื้อหูแตกตาย

นางผีเสื้อหนีกลับไปได้ แต่ยังคอยวนเวียนรอบเกาะ

นางเงือกคลอดลูกชื่อสุดสาคร

พระอภัยมณี

สินสมุทร

สุดสาคร

ฤๅษี

สุดสาคร

สินสมุทร

นางผีเสื้อ

ศรีสุวรรณ

ผมหยิก มีเขี้ยว

มีกำลังมาก

รูปร่างหน้าตางดงาม

สามารถถอดดวงใจได้

ความเมตตา

ความเสียสละ

ความหลง

ความโลภ

เทวดาบนเกาะมาทำลายถ้ำ

พายุใหญ่พัดถล่มถ้ำของนาง

เทวดาควักเอาดวงตาของนางไป

เทวดาเอาค้อนใหญ่ทุบนางจนถึงชีวิต

ให้นางไปอยู่คนเดียวที่ตีนเขาแล้วอดข้าวอดปลาให้ครบ ๓ วัน

ให้นางไปบำเพ็ญตนและรักษาศีลอยู่เกาะแก้วพิสดาร

บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นเทพต่าง ๆ ด้วยดอกไม้ พวงมาลัย

บูชาพระพรหมเป็นเทพศักดิ์สิทธิ์ด้วยว่าท่านเป็นเทพแห่งความสำเร็จนั่น

ฝ่ายผีเสื้อเหลือโกรธพิโรธทะลึ่ง

เหตุไฉนไปนั่งกำบังตัว

เชิญทูนหัวเยี่ยมหน้ามาหาน้อง

เสียงโผงผึงเผ่นโผนตะโกนผัว

พระทนต์และพระโลมา

พระธำมรงค์และผ้าคาดเอว

พระคฑาและพระราชอาสน์

พระสางและฉลองได

เห็นฝูงเงือกเกลือกกลิ้งมากลางชล

คิดว่าคนมีหางเหมือนอย่างปลา

เห็นหินปิดเปิดประตูคูหากว้าง

นิมิตอย่างมนุษย์เสน่หา

เห็นหาดทรายพรายงามเป็นเงินราง

ทะเลกว้างข้างขวาเป็นป่าดง

เห็นละเมาะเกาะใหญ่ที่ไหนกว้าง

หยุดเสียบ้างให้สบายจึงผายผัน

ไม่มีสัมมาคารวะ พูดตามอารมณ์โดยไม่ยั้งคิด

ฉลาดในการเจรจา โต้ตอบได้ทันที

ยึดมั่นในคำสัตย์ รังเกียจพวกไม่มีศีลธรรม

มีความผูกพันกับลูกผัว

เห็นหาดทรายพรายงามเป็นเงินราง

ทะเลกว้างข้างขวาล้วนป่าดง

อสุรีผีเสื้อเหลือจะอด

แค้นโอรสราวกับไฟไหม้มังสา

พระราชบุตรฉุดลากลำบากเหลือ

ดังหนังเนื้อนี้จะแยกแตกสลาย

ไม่คลาดเคลื่อนเหมือนองค์พระทรงเดช

แต่ดวงเนตรแดงดั่งสุริย์ฉาย

ระกำอกหมกมุ่นหุนพิโรธ

กำลังโกรธกลับแรงกำแหงหาญ

อียักษาตาโตโมโหมาก

รูปก็กากปากก็เปราะไม่เหมาะเหม็ง

น้องร้อนรุ่มกลุ้มใจดั่งไฟเลีย

ทูนหัวเมียช่างไม่ไว้อาลัยเลย

ช่างว่ากล่าวราวกับกูไม่รู้เท่า

มาพูดเอาเปรียบผู้ใหญ่ทำไพล่เผล

เหล่าฉลามล้วนฉลามตามกันมา

ค่อยเคลื่อนคลาคล้ายคล้ายในสายชน

ฝูงม้าน้ำทำท่าเหมือนม้าเผ่น

ขึ้นลอยเล่นเลี้ยวลัดฉวัดเฉวียน

ตะเพียนทองท่องน้ำนำตะเพียน

ดาษเดียรดูเพลินจนเกินมา

กระโห้เรียงเคียงกระโห้ขึ้นโบกหาง

ลอยสล้างกลางกระแสแลสลอน

พระอภัยมณีหลอกให้นางผีเสื้อสมุทรออกไปจำศีลและอดอาหารเพื่อเป็นการสะเดาะเคราะห์

พระอภัยมณีหนีไปพร้อมกับครอบครัวนางเงือกโดยครอบครัวนางเงือกผลัดเปลี่ยนกันให้พระอภัยมณีขี่หลัง

นางผีเสื้อสมุทรกลับมาไม่พบใครจึงออกตระเวนทะเลตามหาและตามพระอภัยมณีทันภายใน ๓ วัน

พระอภัยมณีนางเงือกและสินสมุทรหนีมาจนถึงเกาะแก้วพิสดารพระฤาษีช่วยเหลือด้วยการเสกทรายใส่นางผีเสื้อสมุทรจนนางตาย