กลอนสุภาพ

เรียงความ

บทความเชิงวิเคราะห์

โคลงสี่สุภาพ

ผู้นิพนธ์

ชาวนา

คนที่กินข้าว

ถูกทุกข้อ

เป็นอาชีพที่ทำงานหนัก

เป็นกระดูกสันหลังของชาติ

ชาวนาลำเลิกผู้บริโภคข้าว

สังคมช่วยเหลือชาวนาในด้านรายได้น้อยมาก

นายจิตร ภูมิศักดิ์

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ

ชาวนาไทย

น.ม.ส.

เหงื่อกูที่สูกิน จึงก่อเกิดมาเป็นคน

เหงื่อหยดสักกี่หยาด ทุกหยดหยาดล้วนยากเย็น

น้ำเหงื่อที่เรื่อแดง และน้ำแรงอันหลั่งริน

จากแรงมาเป็นรวง ระยะทางนั้นเหยียดยาว

สายเลือดกูทั้งสิ้น ที่สูซดกับซาบฟัน

เบื้องหลังสิทุกข์ทน และขมขื่นจนเขียวคาว

เหงื่อกูที่สูกิน จึงก่อเกิดมาเป็นคน

จากรวงเป็นเม็ดพราว ล้วนทุกข์ยากลำเค็ญเข็ญ

หลี่เชินเสนอเป็นร้อยแก้ว จิตรเสนอเป็นร้อยกรอง

หลี่เชินเล่าความลำบากของชาวนา แต่จิตรนั่นชาวนาเล่าเอง

หลี่เชินบอกว่ารัฐไม่ช่วยชาวนา จิตรบอกว่าชาวนาไม่ได้รับความยุติธรรม

หลี่เชินบรรยายภาพที่เห็นเหมือนจิตรกรวาดภาพให้คนชม ส่วนจิตรใช้วิธีเสมือนกับชาวนามาบรรยายเรื่องของตนให้ผู้อื่นฟัง

ความทุกข์ยากของชาวนายังไม่เปลี่ยนแปลง

ฐานะของชาวนาดีขึ้นกว่าสมัยก่อนเล็กน้อย

ฐานะของชาวนาดีขึ้นกว่าสมัยก่อนมาก

ในอนาคตทุกคนจะกินอาหารเม็ดเหมือนมนุษย์อวกาศชาวนาก็จะหมดอาชีพ

แสดงความทุกข์ยากของชาวนาเช่นเดียวกัน

ชาวนาจีนสบายกว่าชาวนาไทย

หลี่เชินแสดงประเพณีดั้งเดิม แต่จิตรไม่ได้กล่าวถึง

ชาวนาจีนทำนาตามฤดูกาล และภูมิอากาศ แต่ชาวนาไทยใช้วิธีปลูกธัญพืชทดแทน

ชาวนายังลำบากและทำงานหนัก

คนยังบริโภคข้าวเป็นหลัก

การเกษตรกรรมยังล้าหลังเหมือนเดิม

ชาวนายังไม่ได้รับการช่วยเหลือสงเคราะห์ในด้านต่างๆจากรัฐ และสังคมดีพอ

รอบข้างไม่มีนาที่ไหนว่าง แต่ชาวนาก็ยังอดตาย

หว่านข้าวนในฤดูใบไม้ผลิข้าวเมล็ดหนึ่งจะกลายเป็นหมื่นเมล็ดในฤดูใบไม้ร่วง

ตอนอาทิตย์เที่ยงวันชาวนายังพรวนดินเหงื่อหยดบนดินภายใต้ต้นข้าว

ใครจะรู้บ้างว่าในจานใบนั้นข้าวแต่ละเม็ดคือความยากแค้นแสนสาหัส

ข้าวนี้น่ะมีรส ให้ชนชิมทุกชั้นชน

น้ำเหงื่อที่เรื่อแดง และน้ำแรงอันหลั่งริน

จากแรงมาเป็นรวง ระยะทางนั้นเหยียดยาว

เหงื่อหยดสักกี่หยาด ทุกหยดหยาดล้วนยากเย็น

ข้าวนี้น่ะมีรส ให้ชนชิมทุกชั้นชน

เปิบข้าวทุกคราวคำ จงสูจำเป็นอาจิณ

เบื้องหลังสิทุกข์ทน และขมขื่นจนเขียวคาว

เหงื่อหยดสักกี่หยาด ทุกหยดหยาดล้วนยากเย็น

ผู้ประพันธ์ ชาวนา

คนกินข้าว ชาวนา

ชาวนา คนกินข้าว

คนกินข้าว ผู้ประพันธ์

ความทุกข์ยากของชาวนา ทำให้เราเป็นคนได้

ทุกคนเติบโตได้ เพราะความทุกข์ของชาวนา

เหงื่อของชาวนา ทำให้ร่างกายของเราแข็งแรง

ข้าวทุกคำที่กินมากจากหยาดเหงื่อของชาวนา ทำให้เรามีชีวิตอยู่ได้

ปูดโปนกี่เส้นเอ็น จึงแปรรวงมาเปิบกิน

เบื้องหลังสิทุกข์ทน และขมขื่นจนเขียวคาว

จากแรงมาเป็นรวง ระยะทางนั้นเหยียดยาว

จากรวงเป็นเม็ดพราว ล้วนทุกข์ยากลำเค็ญเข็ญ

หว่านข้าวในฤดูใบไม้ผลิ ข้าวเมล็ดหนึ่ง

ข้าวแต่ละเม็ดคือความยากแค้นแสนสาหัส

รอบข้างไม่มีนาที่ไหนทิ้งว่าง แต่ชาวนาก็ยังอดตาย

เหงื่อหยดบนดินภายใต้ต้นข้าว ใครจะรู้บ้างว่าในจานใบนั้น

ให้เห็นใจชาวนา

ให้คิดช่วยเหลือชาวนา

ให้สำนึกถึงบุญคุณชาวนา

ให้เห็นความเหน็ดเหนื่อยของชาวนา

ภาษา

น้ำเสียง

เนื้อหา

ความเปรียบ

ข้าวแต่ละเม็ดคือความยากแค้นแสนสาหัส

สายเลือดกูทั้งสิ้น ที่สูซดกำซาบฟัน

ปูดโปนกี่เส้นเอ็น จึงแปรรวงมาเปิบกิน

เหงื่อหยดสักกี่หยาด ทุกหยดหยาดล้วนยากเย็น

คำอุปมา

คำอติพจน์

คำอุปลักษณ์

คำสัญลักษณ์

จิตร ภูมิศักดิ์ เสนอภาพความทุกข์ยากส่วนหลี่เชินเสนอภาพธรรมชาติ

จิตร ภูมิศักดิ์ ใช้บทประพันธ์ร้อยกรองส่วนหลี่เชินใช้บทประพันธ์ร้อยแก้ว

จิตร ภูมิศักดิ์ สะท้อนความคิดของชาวนาส่วนหลี่เชินต้องการช่วยเหลือชาวนา

จิตร ภูมิศักดิ์ ใช้วิธีเสมือนชาวนาบรรยายเรื่องตนเองส่วนหลี่เชินใช้วิธีเสมือนจิตรกรวาดภาพชาวนา

ความสิ้นหวังของชาวนา

การธำรงไว้ซึ่งอาชีพดั้งเดิม

ความขยันในการประกอบอาชีพ

ชีวิตและความทุกข์ยากของชาวนา