รูปแบบ “เทวราชา” เชื่อว่ากษัตริย์ทรงเป็นเทพมาเกิด

มีอำนาจสูงสุดด้านการศาล

รูปแบบ “เทวราชา” เชื่อว่ากษัตริย์ทรงเป็นเทพมาเกิด

มีอำนาจสูงสุดด้านการปกครอง

รูปแบบ “เทวสิทธิ์” เชื่อว่ากษัตริย์ทรงเป็น สมมติเทพ

มีอำนาจสูงสุดด้านการคลัง

รูปแบบ “เทวสิทธิ์” เชื่อว่ากษัตริย์ทรงเป็น สมมติเทพ

มีอำนาจเหนือคนทั้งปวง และต้องมีธรรมราชาในการปกครอง

กรมเวียง

กรมวัง

กรมคลัง

กรมนา

ยกเลิกเมืองลูกหลวง แบ่งหัวเมืองชั้นใน ออกเป็น 4 ทิศ

ยกเลิกหัวเมืองประเทศราช แบ่งเมืองหน้าด่านออกเป็น 4 ทิศ

ยกเลิกเมืองชั้นในแบ่งหัวเมืองประเทศราช ออกเป็น ชั้น เอก โท ตรี

ยกเลิกเมืองหน้าด่าน แบ่งหัวเมืองชั้นนอก (เมืองพระยามหานคร)

ออกเป็นชั้น เอก โท ตรี

กิจการฝ่ายพลเรือน ทั่วราชอาณาจักร

กิจการฝ่ายราษฎร ทั่วราชอาณาจักร

กิจการฝ่ายทหาร ทั่วราชอาณาจักร

ถูกทุกข้อ

สมุหพระกลาโหม ดูแลหัวเมืองฝ่ายใต้ ทั้งกิจทหารและกิจการพลเรือน

สมุหนายก ดูแลหัวเมืองฝ่ายเหนือ ทั้งกิจทหารและกิจการพลเรือน

สมุหนายก ดูแลหัวเมืองฝ่ายเหนือ และควบคุมจตุสดมภ์

สมุหพระกลาโหม ดูแลกิจการฝ่ายพลเรือนทั่วราชอาณาจักร

ระบอบสังคมนิยม

ระบอบประชาธิปไตย

ระบอบเผด็จการทางทหาร

ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์

กรุงศรีอยุธยาและหัวเมือง ตั้งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำ

กรุงศรีอยุธยามีทรัพยากรไม่หลากหลาย

พระบรมราโชบายของพระมหากษัตริย์

กรุงศรีอยุธยาอยู่ใกล้อ่าวไทย

เกษตรกรรม

อุตสาหกรรม พาณิชยกรรม

เกษตรกรรม พาณิชยกรรม

เกษตรกรรม อุตสาหกรรม

ข้าว

ยางสน

ข้าวโพด

ไม้กฤษณา

เป็นการค้าขายโดยการเดินเท้า

เป็นการค้าขายโดยการใช้เรือสำเภา

เป็นการค้าขายโดยการใช้แรงงานสัตว์

เป็นการค้าขายโดยการลากเทียมเกวียน

อังกฤษ

ฝรั่งเศส

ฮอลันดา

โปรตุเกส

รายได้ที่เกิดจากค่าธรรมเนียม ที่ทางราชการเก็บจากราษฎร

รายได้ที่เก็บตามด่านขนอน ด้านเก็บภาษีทั้งทางบกและทางน้ำ

รายได้จากสิ่งของ ที่ราษฎรนำมาให้กับทางราชการแทนการถูกเกณฑ์แรงงาน

รายได้ที่เกิดจากการเก็บส่วนผลประโยชน์ในการประกอบอาชีพต่าง ๆ ของราษฎร

จังกอบ

อากร

ส่วย

ฤชา

เครื่องกำหนดตำแน่งของบุคคลในสังคม

เครื่องกำหนดราชทินนามของบุคคลในสังคม

เครื่องกำหนดสิทธิและหน้าที่ของบุคคลในสังคม

เครื่องกำหนดยศถาบรรดาศักดิ์ของบุคคลในสังคม

ทาส

ขุนนาง

พระภิกษุสงฆ์

พระมหากษัตริย์

พระมหากษัตริย์

ขุนนาง

ไพร่

ทาส

ไพร่หลวง ไพร่อากร

ไพร่หลวง ไพร่ทาส

ไพร่หลวง ไพร่ส่วย

ไพร่หลวง ไพร่สม

9 ประเภท

8 ประเภท

7 ประเภท

6 ประเภท

ต้องการทรัพยากรธรรมชาติ

ต้องการเจริญสัมพันธไมตรี

ต้องการติดต่อค้าขาย

ต้องการขยายอาณาเขต และเป็นพื้นที่ใกล้เคียงกัน

รัฐบรรณาการเกี่ยวข้องกับการเมืองและการค้า

การแสวงหารายได้แผ่นดินโดยการเก็บภาษี

การใช้นโยบายการเผชิญหน้าทางทหาร

การเจริญสัมพันธไมตรีทางการทูต

ความสามารถในการปรับตัวกับสภาพแวดล้อม

ความรู้ที่กลุ่มชนได้จากประสบการณ์ที่สั่งสมไว้

ระบบความเชื่อ ระบบคุณค่า และวิถีชีวิตทั้งหมด

ภูมิปัญญาทั้งหลาย ได้รับการสั่งสมอยู่ในวัฒนธรรม

ลักษณะทางภูมิศาสตร์และสิ่งแวดล้อม

ลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรม

การรับอิทธิพลจากภายนอก

การเผชิญหน้าทางทหาร

ด้านการวางระบบการควบคุมกำลังคน

ด้านการปลูกฝังศีลธรรมให้กับสังคม

ด้านการสร้างรูปแบบการปกครอง

ด้านศิลปกรรม

เรือนขุนนาง (เรือนเครื่องสับ)

เรือนไพร่ส่วย (เรือนเครื่องไม้)

เรือนทาส (เรือนเครื่องสาน)

เรือนไพร่ (เรือนเครื่องผูก)

การเรียนรู้และรับวัฒนธรรมต่างชาติมาผสมผสาน

กับวัฒนธรรมดั้งเดิม

การเรียนรู้และเปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ ตามวัฒนธรรม

ที่รับมา

การเรียนรู้และยึดวัฒนธรรมดั้งเดิมเพียงอย่างเดียว

การรับวัฒนธรรมต่างชาติมาเปลี่ยนเป็นของตนเอง

ไตรภูมิพระร่วง

สิงหนวัติกุมาร

หนังสือจินดามณี

หนังสือพระมาลัยคำหลวง