อ้ายคำกับแม่นวล

นายล้ำกับแม่นวล

พระยาภักดีกับแม่นวล

พระยาภักดีกับบ่าวในเรือน

อ้ายคำ

อ้ายล้ำ

พระยาภักดี

ข้อ ก. และข้อ ค. ถูกต้อง

ความเมตตา

ความกตัญญู

ความเสียสละ

ความซื่อสัตย์

โกรธ

ดีใจ

เสียใจ

น้อยใจ

พระยาภักดี ถ้าอย่างงั้นก็เอาสิ ที่ฉันไม่เต็มใจให้แม่ลออพบแกก็เพราะแม่ลออเป็นผู้ที่ได้รับความอบรมอันดี สมควรแก่ผู้มีตระกูล, ควรหรือที่หล่อนจะคบค้าสมาคมกับคน ... เฮ้อ..

นายล้า คนขี้คุกขี้ตะรางอย่างผมอย่างนั้นหรือ?

พระยาภักดี ฉันเสียใจที่แกมาบังคับให้ฉันต้องพูดให้ระคายหูแกเช่นนี้

ผิดทุกข้อ

คนที่ไม่มีใครสนใจ

คนที่คนในสังคมรังเกียจ

คนที่ไม่สามารถอยู่ร่วมกับคนอื่นได้

ถูกต้องทุกข้อ

พระราชทานแก่ข้าราชบริพาร

พระราชทานแก่ประชาชนทั่วประเทศ

พระราชทานแก่นักเรียนทุนที่จะไปศึกษาต่อต่างประเทศ

พระราชแก่พระเจ้าลูกยาเธอทั้ง 4 พระองค์ ที่จะเสด็จไปทรงศึกษา ณ ต่างประเทศ

บรรยาย

อธิบาย

เทศนา

พรรณนา

พระราชอนุชา

เจ้านายที่ใช้เงินส่วนตัว

พระราชโอรสชั้นเจ้าฟ้า

เจ้านายที่ได้รับทุนเล่าเยงหลวง

ตำแหน่งราชการสาหรับเจ้านายมีน้อย

เจ้านายจะต้องรับราชการเฉพาะตาแหน่งสูงสมพระเกียรติ

เจ้านายมีสติปัญญาและความพากเพียรน้อยกว่าสามัญชน

จ้านายจะต้องรับราชการเฉพาะตาแหน่งสูงสมพระเกียรติและมีความรู้ความสามารถสมควรแก่ตาแหน่ง

เงินทองที่แลเห็นมาก ๆ ไม่ได้เป็นของหามาได้โดยง่ายเหมือนเวลาที่จ่ายไปง่ายนั้นเลย

ถ้าจะถือว่าเกิดมาเป็นเจ้านายแล้วนิ่ง ๆ อยู่จนตลอดชีวิต ก็เป็นสบาย ดังนั้นจะไม่ผิดอันใดกับสัตว์ดิรัจฉานอย่างเลวนัก

ชีวิตสังขารของมนุษย์ไม่ยั่งยืนยืดยาวเหมือนเหล็ก เหมือนศิลา ถึงโดยว่าจะมีพ่ออยู่ในขณะหนึ่งก็คงจะมีเวลาที่ไม่มีได้ขณะหนึ่งเป็นแน่แท้

ถ้าประพฤติความชั่วเสียแต่เวลามีพ่ออยู่แล้ว โดยจะปิดบังซ่อนเร้นอยู่ได้ด้วยอย่างหนึ่งอย่างใด เวลาไม่มีพ่อ ความชั่วนั้นคงจะปรากฏเป็นโทษติดตัวเหมือนเงาตามหลังอยู่ไม่ขาด

เพื่อรักษาความเป็นคนไทยไว้

เพื่อเป็นพื้นฐานในการศึกษาภาษาต่างประเทศ

เพื่อนำความรู้ที่ได้จากต่างประเทศมาใช้เป็นภาษาไทย

เพื่อแปลตาราวิชาการที่แต่งด้วยภาษาต่างประเทสออกเป็นภาษาไทยที่ดี

ทุกพระองค์ทรงเป็นผู้เชี่ยวชาญวิชาการสาขาที่ศึกษา

ทุกพระองค์มีพระสติปัญญาศึกษาวิชาการได้ดีเยี่ยมไม่แพ้ฝรั่ง

ทุกพระองค์มีพระปรีชาสามารถปฏิบัติราชการถึงตาแหน่งเสนาบดี

ทุกพระองค์ทรงเป็นคนไทยคนแรกที่นาวิชาการที่ศึกษามาเผยแพร่ในเมืองไทย

ห้ามลูกไว้ยศเป็นเจ้า

เมื่อลูกทำผิดจะทำโทษทันที

ทำให้ความยุติธรรมแก่ลูกทุกคน

ให้การศึกษาแทนทรัพย์สินเงินทอง

ทรงเน้นความสำคัญของภาษาไทย

ทรงแยกเงินส่วนพระองค์ออกจากเงินแผ่นดิน

ทรงจำกัดสิทธิของเจ้านายไว้เสมอกับราษฎรทั่วไป

ทรงส่งคนไทยไปศึกษาววิชาการ ณ ประเทศยุโรป เพื่อกลับมารับราชการ

เงินส่วนพระองค์ของพระมหากษัตริย์

เงินส่วนพระองค์ของพระมหากษัตริย์ และพระบรมวงศานุวงศ์

เงินที่พระมหากษัตริย์ได้มาเพราะการประกอบกิจการส่วนพระองค์

เงินที่พระมหากษัตริย์ได้เป็นมรดกตกทอดมาจากพระมหากษัตริย์องค์ก่อน ๆ

การเคารพนับถือผู้อาวุโส

การแบ่งชนชั้นในสังคม

การต้อนรับผู้มาเยือน

การจัดพิธีแต่งงาน

การเคารพนับถือผู้ใหญ่

การกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ

การมีน้ำใจต่อผู้อื่น

การมีปิยวาจา

ความรักตัวไม่กลัวใคร

ความโกรธเคือง

ความเห็นแก่ตัว

ความพยาบาท

พอถึงวันแต่งงานแม่ลออเจ้าคุณได้โปรดให้แหวนนี้ แก่เขา บอกว่าเป็นของรับไหว้ของผม ส่งมาแทนตัว

หล่อนได้เขียนรูปพ่อของหล่อนขึ้นไว้ในใจ เป็นคนดี ไม่มีที่ติ ผมไม่ต้องการจะลบรูปนั้นเสียเลย

อย่าได้บอกความจริงแก่แม่ลออเลย ให้เขาคงนับถือ รูปผมอันเก่านั้นว่าเป็นพ่อเขา

เด็กคนนี้ดีเกินที่จะเป็นลูกผม ผมมันเลวทรามเกินที่ จะเป็นพ่อเขา

เพราะเป็นวิธีที่จะหาเงินมาใช้ได้ง่ายๆ

เพราะสังคมไทยไม่สนใจต่อคนทำผิด

เพราะมีบุคคลให้การสนับสนุน

เพราะมีโอกาสให้ทำ

มีเงินเขานับเป็นน้อง มีทองเขานับเป็นพี่

สุจริตคือเกราะบังศาสตร์พ้อง

ความรู้ท่วมหัวเอาตัวไม่รอด

รู้รักษาตัวรอดเป็นยอดดี

ความเคยชินต่อการทำความชั่วทำให้มนุษย์มีนิสัย มักง่ายเห็นแก่ตัว

ความรักระหว่างเพื่อนกับเพื่อนอาจมีการเปลี่ยนแปลง

การมองโลกในแง่ดีช่วยให้เรื่องร้ายผ่อนคลายลงได้

การเอาชนะไม่ช่วยให้เหตุวิกฤตคลี่คลายลงได้

โกรธเกลียด

เบื่อหน่าย

รังเกียจ

รำคาญ

รักษาผลประโยชน์ของเจ้านาย

อยากรู้อยากเห็นเรื่องคนอื่น

ไม่ไว้วางใจคนแปลกหน้า

จงรักภักดีต่อเจ้านาย

ให้ความรู้เกี่ยวกับคุณลักษณะของวรรณคดีบทละคร

ให้ความรู้ในการประกอบอาชีพสุจริต

ให้ข้อคิดคติธรรมในการดำเนินชีวิต

ให้ความสนุกเพลิดเพลิน

พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์

พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์

พระองค์เจ้าประวิตรวัฒโนดม

พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์

เพื่อให้พระเจ้าลูกยาเธอใช้เงินในการศึกษาได้อย่าง

อิสระ

เพื่อให้พระเจ้าลูกยาเธอทุกพระองค์ได้ตระหนักใน ค่าของเงิน

เพื่อไม่ให้พระเจ้าลูกยาเธอใช้จ่ายพระราชทรัพย์เกิน

ความจำเป็น

เพื่อป้องกันข้อครหาว่าทรงใช้ทรัพย์แผ่นดินไปกับ

เรื่องส่วนพระองค์

เงินพระราชทานประจำปีสำหรับพระบรมวงศานุวงศ์

และข้าราชบริพาร

เงินค่าใช้จ่ายประจำปีสำหรับพระบรมวงศานุวงศ์

เงินที่จัดสรรเพื่อการศึกษาของพระโอรส

เงินสำหรับเป็นค่าใช้จ่ายส่วนพระองค์

ให้ช่วยกันสร้างสังคมใหม่ที่มีอารยธรรมตามแบบยุโรป

ให้นำความรู้มาใช้ในการพัฒนาประเทศ

ให้ช่วยแบ่งเบาพระราชภารกิจ

ให้มีงานทำในตำแหน่งสูง

จงจำไว้เถิดว่า

ให้รู้จักเตรียมพร้อม

พึงระลึกไว้เสมอว่า

ให้มีความตื่นตัวอยู่เสมอ

เงินที่ต้องนำมาใช้จ่ายให้เป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติ

ทรัพย์ของราษฎรเขาเฉลี่ยเรี่ยไรกันมาให้

ทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์

เงินพระคลังข้างที่

สั่งสอน

ตำหนิ

ปรักปรำ

คาดโทษ

การใช้อำนาจหน้าที่แสวงหาผลประโยชน์

การวางตนไม่อวดตัวเองว่ามีอำนาจ

การตอบแทนบุญคุณของแผ่นดิน

การประหยัดใช้จ่ายเงินให้คุ้มค่า

อังกฤษ ฝรั่งเศส รัสเซีย

อังกฤษ เยอรมัน อิตาลี

อังกฤษ รัสเซีย เยอรมัน

อังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมัน

เพื่อเป็นแนวคิดสำหรับผู้ที่จะไปศึกษาต่างประเทศ

เพื่อแสดงพระปรีชาญาณแห่งพระมหากษัตริย์ไทย

เพื่อเป็นข้อบังคับให้ลูกปฏิบัติ

เพื่อสอนลูก