พระอินทร์

พระนารายณ์

พระอิศวร

พระพรหม

เวลาค่ำ

เวลาดึก

เวลากลางวัน

เวลาเช้ามืด

ขอบฟ้าดาษแดงเป็นสายเลือด

หนทางใกล้กลายเป็นไกลสุดสายตา

ดอกไม้กลายเป็นผลไม้

สาแหรกและไม้คานพลัดลงจากไหล่

เผอิญพบ

จำเพาะพอดี

โอกาสเหมาะ

เข้าตาจน

หรือว่าเจ้าข้ามนทีทะเลวนหิมเวศประเทศแดนใด ถ้ารู้แจ้งประจักษ์ใจแม่ก็จะตามเจ้าจนสุดแรง

แต่ก่อนแม่กลับมาถึงแล้วได้เชยชมชื่นจิตสบาย ที่เหนื่อยยากก็เสื่อมหายคลายทุกข์ทุเลาลง

เมื่อแรกจากไอศวรรย์มาสู่ดง ข้าพระบาทก็จำนงปลงจิตมิได้คิดเป็นใจสอง หวังว่าจะเป็นเกือกทองฉลองบาทยุคลพระทูลหัว

เจ้ารักเดินด้วยแสงเดือนชมดาวพลาง ได้น้ำค้างกลางคืนชื่นอารมณ์สมคะเน

เทพยดาทั้งหลาย สรรเสริญพระเวสสันดรในการบำเพ็ญบุตรทานบารมี

พระอินทร์โปรยปรายดอกไม้ทิพย์บูชาการบำเพ็ญบุตรทานของพระเวสสันดร

พระอินทร์และเทพยดาทั้งหลายสรรเสริญการที่พระนางมัทรีทรงร่วมบำเพ็ญบุตรทานกับพระเวสสันดร

เทพยดาฟ้าดินสาธุการที่พระนางมัทรีทรงร่วมบำเพ็ญบุตรทานกับพระเวสสันดร

การใช้โวหารภาพพจน์

การพรรณนาให้เกิดความสะเทือนอารมณ์

การเล่นอักษรสัมผัส

การเล่นคำ

ป่าเขา

ธารถ้ำ

หุบเหว

เขตคาม

ที่ทรงโศกเศร้าหนักจนถึงแก่วิสัญญีภาพ

ด้วยแจ้งประจักษ์ว่าอยู่ในพระอาศรมกับพระมหาสัตว์

ที่ความอาลัยรักพระลูกนั้นเกินควร

ด้วยเห็นว่านอนอยู่บนตักพระราชฤาษีมิบังควร

๕ ชนิด

๖ ชนิด

๗ ชนิด

๘ ชนิด

ทั้งขอบฟ้าก็ดาดแดงเป็นสายเลือด

ทั้งแปดทิศก็มืดมิดมัวมนทุกแห่งหน

ทั้งจักจั่นพรรณลองไนเรไรร้องอยู่หริ่งๆ

เหตุไฉนไม้ที่มีผลเป็นพุ่มพวงก็กลายกลับเป็นดอกดวงเดียรดาษ

มีวาทศิลป์

มีความมั่นคง

มีไหวพริบ

มีความเห็นใจผู้อื่น

พญาเสือโคร่ง

พญาเสือเหลือง

พญาไกรสรราชสีห์

พญาสีหราช

พาหิระกะ

มัจฉริยะ

กฤดาภินิหาร

บริจาริกากร

ความรักอันยิ่งใหญ่ของผู้เป็นแม่ย่อมทุ่มเททุกอย่างเพื่อลูก

ผู้หญิงในสมัยก่อนต้องเป็นฝ่ายเริ่มต้นความสัมพันธ์กับผู้ชาย

ภรรยาย่อมต้องซื่อสัตย์ต่อสามี

ความโกรธทำให้ลืมความทุกข์ได้

ตัดพ้อต่อว่าพระเวสสันดร

ยินดีด้วยปิยบุตรทานบารมี

ออกตามหาพระลูกทั้งสองต่อไป

เศร้าโศกเสียพระทัยจนสิ้นสติสมปฤาดี

ความยากลำบากในการใช้ชีวิตอยู่ในป่า

ความทุกข์ที่เกิดจากการไม่รู้ความจริง

ความจงรักภัคดีของภรรยาที่มีต่อสามี

รักใคร่เล่าจะเท่ารักอันยิ่งใหญ่ของแม่

จะเอาแต่ยูงยางในป่าหิมพานต์มาต่างฉัตรเงินและฉัตรทอง

ยกเศียรพระมัทรีขึ้นใส่ตักวักเอาวารีมาโสรจสรงลงที่อุระพระมัทรี

ทั้งจักจั่นพรรณลองไนเรไรร้องอยู่หริ่งๆระเรื่อยโรยโหยสำเนียงดั่งเสียงสังคีตขับประโคมไพร

เสด็จด่วนๆดะดุ่มเดินเมิลมุ่งละเมาะไม้มองหมอบแต่ย่างเหยียบเกรียบกรอบก็เหลียวหลัง

เป็นสำนวน

มีการอ้างถึง

ใช้ความเปรียบ

เล่นเสียงสัมผัสสระ

ชีวิต

อุปนิสัย

ร่างกาย

นิสัยที่ติดตัวมาแต่เกิด

บุญพี่นี้น้อยแล้วนะเจ้าเพื่อนยาก เจ้ามาตายจากพี่ไปในวงวัด

พระน้องแก้วเจ้าอย่าโศกศัลย์ จงตั้งจิตของเจ้านั้นให้โสมนัสศรัทธา

อนิจจาเอ่ย วาสนามัทรีไม่สมคะเนแล้ว พระทูลกระหม่อมแก้วจึ่งชิงชังไม่พูดจา

ถ้าแม้นเจ้าอาลัยอยู่ด้วยลูกจริงๆเหมือนวาจา ก็จะรีบกลับเข้ามาแต่วี่วันไม่ทันรอน